- Hikikomori là một hiện tượng xã hội. Ban đầu, đối tượng tự cắt đứt mối quan hệ với bạn bè và trường học, sau đó thu hút sự quan tâm của gia đình, trước hết là người mẹ. Cuối cùng, trong giai đoạn thứ ba, hikikomori chấm dứt quan hệ với gia đình và tập trung sự hung hãm vào chính mình. Trong căn phòng, hikikomori không làm gì cả ngoại trừ việc lên Internet vào buổi tối và ngủ suốt ngày. Chìm ngập trong thế giới ảo tưởng của chính họ, hikikomori hoàn toàn cách ly với cộng đồng.
- Suốt nhiều năm Hikikomori là đề tài cấm kị. Đến cuối thập kỉ 90, họ rơi vào tầm ngắm của các phương tiện thông tin đại chúng bởi những hành vi phạm pháp nghiêm trọng. Tháng 5 năm 2000, một Hikikomori 17 tuổi chạy trốn khỏi bệnh viện tâm thần đã cướp xe buýt sau khi giết chết một hành khách. Một kẻ chán đời khác nghiện phim con heo đã biến ý tưởng của mình thành hiện thực thông qua việc hãm hại bốn trẻ vị thành niên. Tiếp theo là vụ bê bối liên quan đến chàng trai hikikomori 24 tuổi bắt cóc cô gái 17 tuổi và suốt bốn tháng đóng rọ miệng nạn nhân. Tuy nhiên, giới chuyên gia địa phương cho rằng, đa số hikikomori không làm hại ai, ngoài bản thân.
- Hikikomori dễ dàng ẩn mình vào “ổ kén” suốt nhiều năm ròng, mất dần mối quan hệ giữa những người láng giềng và giữa các thành viên trong gia đình. Trong trường hợp nổi giận, hikikomori thường đổ cơn thịnh nộ lên đầu nhữnh người thân thiết nhất. Không hiếm trường hợp bị chính con mình khủng bố, các bậc phụ huynh buộc phải ngủ trong xe hơi hoặc trong buồng tắm và tự vệ bằng bình xịt hơi cay.
- Biểu hiện của Hikikomori
- Khá đông giới trẻ đam mê phát cuồng phim ảnh duy linh và trò chơi điện tử từ lâu đã lựa chọn thế giới ảo. Máy vi tính, Play Station và đầu máy phát DVD kết nối vào mạng Internet-lãnh vực vốn là niềm tự hào Nhật Bản chính là đồng tác giả tạo ra lối sống của hikikomori. Con người có thể liên hệ với thế giới bên ngoài và đặt bữa ăn qua mạng Internet. Ai còn cần thế giới bên ngoài? Nền công nghiệp Nhật Bản không ngừng nỗ lực sản xuất các đồ chơi ngày càng siêu ảo. Mọi thực tế đều có thể bị “bỏ qua” bên cạnh những đồ chơi loại này.
- Bên cạnh đó là môi trường cạnh tranh khốc liệt ở Nhật Bản. Tại quốc gia này chỉ có vài trường đại học “đắt giá”, vậy nên sức ép và sự ganh đua là rất lớn. 20% học sinh may mắn thực hiện được “giấc mơ Nhật Bản” sẽ giành được biên chế suốt đời tại các tập đoàn danh tiếng. Số đông thanh niên không được tuyển dụng cảm thấy cuộc đời trở nên vô nghĩa. Họ tự rút lui và biến mất giống như một hikikomori thực thụ. Hiện tượng này có thể phần nào được hình thành bởi đặc thù của nền kinh tế Nhật Bản phải trải qua thập kỷ mất mát khiến lực lượng lao động sáng tạo (có tính hướng nội) bị gạt qua bên lề của kinh tế. Theo ý kiến một số chuyên gia, nếu ở Mỹ, lực lượng này sẽ là lực lượng lao động chủ chốt của những doanh nghiệp sáng tạo theo hình mẫu Google, Microsoft hay Apple vốn dĩ là những người làm việc khá độc lập và tách biệt. Đơn cử cho trường hợp này là Bill Gates trong thời gian đầu khởi nghiệp, ông thường giam mình trong nhà kho của trường Harvard để nghiên cứu về máy tính.
- Một số anime Hikikomori nổi bật
- NHK ni Youkoso! (Welcome to the NHK)
- Số tập: 24
- Được phát sóng: Tháng 7 năm 2006 – tháng 12 năm 2006
Welcome to the N.H.K. (NHK là đài truyền hình Nhật Bản ) nguyên bản là một tiểu thuyết sau đó được chuyển thể thành manga, anime. Nội dung phim xoay quanh nhân vật chính Satou Tatsuhiro 22 tuổi – một hikikomori đã ba năm (hikikomori là những người chỉ sống quanh quẩn trong phòng, không làm việc, không giao tiếp xã hội). Cuộc sống hiki của cậu tưởng chừng cứ nhàn nhã mà trôi đi bên trong căn phòng trọ bừa bộn cho đến một ngày, cậu gặp được cô gái kỳ lạ Nakahara Misaki – người tự nhận có thể chữa chứng hikikomori của cậu. Sau vài lần thuyết phục, Satou đã chấp nhận ký hợp đồng tham gia dự án của Misaki. Liệu người con gái thiên thần này có thể thay đổi số mệnh của Satou?Một điểm thú vị trong phim là ngoài vấn nạn hiki, người xem còn bắt gặp một số vấn đề nổi cộm trong xã hội Nhật Bản hiện đại như anime otaku, mọt game online, tự tử qua mạng… tất cả đều được các nhà làm phim khai thác một cách khá là hài hước nhưng cũng không kém phần con người.
- ReLIFE
- Số tập: 13
- Được phát sóng: ngày 1 tháng 7 năm 2016
Câu chuyện kể về Arata Kaizaki – 27 tuổi – FA – Thất nghiệp, và chỉ sống nhờ vào tiền chi phí mà bố mẹ đưa… Trước khi thất nghiệp, Arata từng có một công việc (chỉ trong 3 tháng) nhưng đã nghỉ việc, cho đến giờ vẫn không tìm thấy được việc làm ổn định. Vào một đêm, sau khi Arata nhậu cùng bọn bạn thời cấp 3, anh gặp Ryou Yoake, người này đã đưa Arata một viên thuốc mà có thể làm cho mình quay trở về 17 tuổi để làm lại cuộc đời. Để uống viên thuốc, Arata đã phải tham gia một thử nghiệm, trở thành học sinh và đi học một trường cấp 3, anh đã gặp Chizuru và một số người khác. Trong 1 năm duy trì tác dụng của viên thuốc, Arata quyết định sẽ tìm ra một phần hạnh phúc trong cuộc sống của mình.
Thuật ngữ này đã được sử dụng để chỉ một tình trạng tâm lý mà một nhóm các thanh niên Nhật Bản đang phải trải qua. Vào thời gian đầu xuất hiện, đa phần những thanh niên này còn khá trẻ với độ tuổi trung bình chỉ khoảng 21. Tuy nhiên theo những khảo sát gần đây, những hikikomori tại Nhật Bản có độ tuổi trung bình lên tới 32.
Có một thực tế rằng nhiều người đã không hiểu đúng vấn đề khi gọi tên hikikomori là một căn bệnh. Đa phần các thanh niên với hội chứng này đều mắc các chứng bệnh tâm lý liên quan hoặc tồn tại các tổn thương, sang chấn tâm lý. Với nhiều người, họ chấp nhận điều đó như một lối sống bình thường vì đơn giản họ đã quá chán xã hội và việc giao tiếp bên ngoài.
Theo các nghiên cứu, có khoảng 70-80% các hikikomori là nam giới. Tuy nhiên, con số này không lớn đến thế khi theo một cuộc điều tra khảo sát trực tuyến của NHK, chỉ có khoảng 53% các hikikomori là nam. Rõ ràng, xu hướng này cũng đang trở nên phổ biến với toàn thể thanh niên Nhật Bản chứ không riêng gì nam giới.